I Rajd szlakami kpt. Wojciecha Bolesława Duszy „Szaroty" /1912-1943/. Pamięci Władysława Szepalaka „Młodego” z Bielanki

Pomysłodawcą rajdu o tematyce partyzanckiej z lat II wojny była Podhalańska Grupa Rekonstrukcji Historycznych „Błyskawica”. Współorganizatorem rajdu została Poseł RP Anna Paluch oraz Światowy Związek Żołnierzy AK koło Nowy Targ.

Celem rajdu było przypomnienie postaci pierwszego dowódcy pierwszego oddziału partyzanckiego Podhala, który jako pierwszy w 1942 – 43 r., po upadku Konfederacji Tatrzańskiej, podjął ostrą walkę zbrojną ze zdrajcami z goralenvolku. Rekonstruktorzy dziejów walki partyzantki antyniemieckiej i Żołnierzy Wyklętych Podhala zaprosili do współpracy młodzież z nauczycielami z 8 szkół w Rabie Wyżnej, Bielance, Sieniawie, Nowem Bystrem, gimnazjum w Ludźmierzu i gimnazjum MCE w Nowym Targu oraz szkołę z Odrowąża wraz z rodziną Zachemskich kultywującą pamięć o bohaterskim przodku z rodzinnej wsi. Rajd zgromadził ponad 160 uczniów, reprezentujących 5 gmin Podhala.

Rajd rozpoczynał się w lesie Bucznik nad Bielanką, gdzie najmłodszy żołnierz „Szaroty”, więzień obozów koncentracyjnych i autor wstrząsających wspomnień „Ja przeżyłem” śp. Władysław Szepelak ufundował przed laty pomnik przypominający przysięgę partyzantów „Szaroty” z maja 1943 r. Opiekunem tego miejsca godnie kontynuującym służbę pamięci po Władysławie Szepelaku jest młodzież ze szkoły w Bielance na czele z panią dyrektor Ireną Bala.

Ks. proboszcz z Odrowąża Jan Luberda odprawił polową Mszę św. za duszę dowódcy i jego chłopców z Bucznika, poległych i pomordowanych w latach wojny. Oprawę muzyczną liturgii w buczynowym lesie przygotowała pani Beata Kacwin z młodzieżą ze szkoły w Sieniawie. W Apelu Poległych wspomnieni zostali Podhalanie walczący o Polskę w latach I i II wojny; legioniści, partyzanci ZWZ-AK, Ogniowcy i Wiarusy. Rekonstruktorzy odtworzyli scenę przysięgi OP „Szaroty” oraz walki OP Wiarusy z sowieckim okupantem. Zbigniew Sikora, autor książki „Krwawy ślad” przypomniał postać „Szaroty” oraz pomysł śp. Ks. Tadeusza Juchasa aby upamiętnić miejsca walki i męczeństwa Podhalan szlakiem edukacyjnym dla młodzieży. Historyk z ludźmierskiego gimnazjum Adam Błaszczyk przypomniał historię ludźmierskiej grupy „Szaroty” i tragiczną egzekucję jej konspiratora Władysława Borzęckiego „Mocarnego”.

Trasa rajdu wiodła z Bucznika do Bielanki gdzie oddano hołd śp.”Młodemu” spoczywającemu na tutejszym cmentarzu. Doliną potoku Żeleźnica uczestnicy wyszli na grzbiet Pasma Podhalańskiego, gdzie Jan Dudor przypomniał rolę trasy kurierskiej przez zieloną granicę między GG a Słowacji. Trasą tą przeprowadzano między innymi. płk Augusta Fieldorfa „Nila”. Na przełęczy pod Żeleźnicą czekała na rajdowiczów partyzancka grochówka i odznaki z wizerunkiem pierwszego partyzanta Podhala. Zakończenie rajdu miało miejsce przy rodzinnym grobie Duszów i Zachemskich na cmentarzyku w Odrowążu. Od lipca br. dzięki staraniom rodziny Zachemskich jest to również symboliczny grób „Szaroty”, którego ciało zabrali Niemcy i jego losy do dziś są nieznane.

Organizatorzy rajdu mają nadzieję że druga edycja wędrówki po śladach historii OP „Szaroty” zgromadzi jeszcze więcej uczestników z wielu szkół i to z całego Podhala oraz zainteresują się tak ważnymi wydarzeniami historycznymi urzędnicy miejscowej gminy, tylko po to aby pamięć o bohaterach trwała w kolejnych pokoleniach młodzieży.

Więcej na www.ludzieognia.rabka-net.pl

Podhalańska Grupa Rekonstrukcji Historycznych ZP „Błyskawica”

Autorem fotografii jest Anna Borkowska