Projekt Pilecki

RABKA-ZDRÓJ. W niedzielę 8 listopada w Galerii pod Aniołem o godzinie 19.oo rozpocznie się spotkanie z autorami książki o Witoldzie Pileckim.

Witold Pilecki (1901-1948)
To jedna z bardziej fascynujących postaci w najnowszej historii Polski. Swoje życie poświęcił walce ze zbrodniczymi dyktaturami XX wieku - niemieckim narodowym socjalizmem i sowieckim komunizmem. Brytyjski historyk prof. Michael Foot zaliczył go do sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu II wojny światowej. Losy Pileckiego dobitnie świadczą o jedności planów niemieckich i sowieckich okupantów w stosunku do elity polskiego społeczeństwa.

Witold Pilecki - typowy przedstawiciel kresowej inteligencji polskiej pochodzenia ziemiańskiego - urodził się 13 maja 1901 roku w ówczesnej północnej Rosji, gdzie jego ojciec był leśnikiem. Wychowany przez matkę w duchu żarliwego patriotyzmu, wykształcony w Wilnie, dokąd rodzina przeniosła się w 1910 roku, czynnie działa w zakazanym przez władze zaborcze harcerstwie a następnie jako ochotnik bierze udział w wyzwoleniu i samoobronie Wilna na przełomie 1918 i 1919 roku. Walczy w obronie Grodna, a później w szeregach 211 Pułku Ułanów w bitwie warszawskiej latem 1920 roku. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

We wrześniu 1939 roku Pilecki bierze udział w wojnie obronnej przeciwko niemieckim agresorom. Po inwazji Sowietów na Polskę nie może wrócić w okolice Lidy. Przedziera się do Warszawy i włącza się od razu w nurt walki podziemnej. Jest jednym z organizatorów powołanej w listopadzie 1939 roku Tajnej Armii Polskiej, która później zostanie włączona w struktury Armii Krajowej. Latem 1940 roku Pilecki prosi swoich przełożonych o zgodę na realizację misji polegającej na przedostaniu się do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz w celu założenia w nim organizacji konspiracyjnej. Po otrzymaniu zgody, pod fałszywym nazwiskiem, jako Tomasz Serafiński 19 września 1940 r. daje się pojmać Niemcom w łapance, a dwa dni później jako więzień nr 4859 trafia do Auschwitz. W obozie tworzy tajny Związek Organizacji Wojskowej, strukturę konspiracyjną, która ma pomagać w podtrzymywaniu morale więźniów, przekazywać informacje spoza obozu, wysyłać raporty o tym, co dzieje się w Auschwitz, przygotować plany powstania w obozie. Za pośrednictwem uciekinierów oraz przez zorganizowaną siatkę pracowników pralni Pilecki przesyła meldunki do swojego dowództwa. To dzięki niemu Zachód mógł dowiedzieć się o skali ludobójstwa dokonywanego w KL Auschwitz.

26 kwietnia 1943 roku wraz z Edwardem Ciesielskim i Janem Redzejem Witold Pilecki ucieka z obozu. Kilka miesięcy spędza w oddziale AK w okolicach Nowego Wiśnicza, gdzie pisze pierwszy obszerny Raport z KL Auschwitz. Przedostaje się do Warszawy, pracuje w Kedywie. Wiosną 1944 roku na rozkaz gen. Fieldorfa współorganizuje mocno zakonspirowaną "NIE", strukturę, która ma działać na wypadek spodziewanej okupacji sowieckiej. Po raz pierwszy nie podporządkowuje się rozkazom przełożonych i walczy w Powstaniu Warszawskim - najpierw jako zwykły strzelec w kompanii "Warszawianka", później dowodzi jednym z oddziałów zgrupowania Chrobry II, w tzw. Reducie Witolda. Jako jeniec trafia do obozu w Lamsdorf, skąd przeniesiono go do Murnau. Po wyzwoleniu wstępuje do II Korpusu Polskiego we Włoszech. Na rozkaz gen. Andersa wraca do Polski, aby zbierać informacje o żołnierzach Armii Krajowej i II Korpusu więzionych przez NKWD i zsyłanych na Syberię oraz o sytuacji w kraju. 8 maja 1947 r. zostaje aresztowany i po wielomiesięcznym, brutalnym śledztwie, w sfingowanym procesie skazany na karę śmierci. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 25 maja 1948 roku wyrok w warszawskim więzieniu przy ul. Rakowieckiej wykonał "Kat z Mokotowa" Piotr Śmietański. Do dziś nie ma pewności, gdzie rotmistrz Pilecki został pochowany.

Bogdan Wasztyl
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, reporter i publicysta "Dziennika Polskiego" (1990-2006), redaktor naczelny miesięcznika "Dialog-Pheniben" (2006-2008), dyrektor i redaktor naczelny TVP Kraków (2009-2010), niezależny producent filmów dokumentalnych. Trzykrotny zdobywca Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, tzw. polskiego Pulitzera, laureat Nagrody Pro Publico Bono (Dziennikarstwo w służbie dobra wspólnego), laureat Nagrody im. Eugeniusza Kwiatkowskiego i wielu innych nagród dziennikarskich. Współautor, redaktor i wydawca m.in. książek "Kto ratuje jedno życie", "Chorzowianie w KL Auschwitz", "Za wiarę", "W cieniu Auschwitz", "Świadkowie. Pierwsi w Auschwitz". Współzałożyciel i przewodniczący Rady Programowej Stowarzyszenia Auschwitz Memento. Jako producent, scenarzysta bądź reżyser uczestniczył w produkcji takich filmów, jak "Siostrzyczka", "Listonosz", "Pamięć. Tajemnice lasów Piaśnicy", "Duma i zdrada", "Życie jest śpiywkom", "Ucieczka z Auschwitz", "Niezłomni. Pod drutami Auschwitz" emitowanych na antenach TVP, Planete+, Canal+, TV Republika. Współscenarzysta i producent filmu "PILECKI". Pomysłodawca i koordynator akcji społecznych na rzecz ustanowienia 14 czerwca Narodowym Dniem Pamięci o polskich ofiarach niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych (wyróżnionej Nagrodą Pro Publico Bono 2006) oraz Projekt: Pilecki (uznanej za Wydarzenie Historyczne Roku 2014).

Mirosław Krzyszkowski
Redaktor i edytor, autor książek dla dorosłych (ostatnio wydana pod pseudonimem powieść Polowanie na Franciszka) i dzieci (zbiory opowiadań o tematyce religijnej). Twórca i współtwórca filmów dokumentalnych. Jego produkcje są emitowane na antenach TVP oraz telewizji komercyjnych. Wyprodukował i zrealizował takie dokumenty, jak"Moja ikona (o tajnikach warsztatu i ludzkich fascynacjach związanych z tworzeniem ikon), Być (optymistyczny dokument o wolontariuszach hospicjum), Święta z sąsiedztwa. Joanna Beretta Molla (fabularyzowany dokument realizowany częściowo w plenerach włoskich o współczesnej świętej coraz bardziej popularnej również w Polsce), Rzucić wszystko i odpłynąć (film o spełnianiu marzeń i rodzinnym żeglowaniu po Balearach). Realizował także dla Wydawnictwa Znak fabularyzowany dokument Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń. Wraz ze Stowarzyszeniem Auschwitz Memento współtworzył m.in. takie historyczne dokumenty, jak Siostrzyczka (o przyjaźni małej żydowskiej dziewczynki i młodej Polki, która przetrwała aż do śmierci); Pamięć. Tajemnice lasów Piaśnicy (o nieznanym niemieckim ludobójstwie w okolicach Wejherowa); Duma i zdrada (o zestawieniu dwóch postaw na Podhalu w czasie II wojny światowej: kolaboracji i walki); Ucieczka z Piekła. Śladami Witolda Pileckiego (o niezwykłej wyprawie szlakiem ucieczki Witolda Pileckiego z Auschwitz rockowego zespołu FORTECA); Niezłomni. Pod drutami Auschwitz (o nieznanych szerzej epizodach działań partyzantki AK i zwykłych mieszkańców Oświęcimia w akcjach pomocy więźniom i ratowania uciekinierów z Auschwitz). Obecnie w ramach "Projektu: Pilecki" jest reżyserem i współscenarzystą filmu Pilecki. To pełnometrażowy, fabularyzowany dokument, który wchodzi do szerokiej dystrybucji kinowej.