Wykład "Bohaterowie I i II Wojny Światowej z nowotarskiego Gimnazjum"

NOWY TARG. W Muzeum Podhalańskim im. Czesława Pajerskiego odbył się trzeci wykład Jacka Waksmundzkiego z cyklu Bohaterowie I i II Wojny Światowej z nowotarskiego Gimnazjum. Tym razem J. Waksmundzki przedstawił biogramy osób z pierwszego transportu do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. To tragiczne wydarzenie miało miejsce 14 czerwca 1940 r. w Tarnowie.

Wśród wywiezionych do Auschwitz byli profesorowie Gimnazjum: Ludwik Kaszycki, por. rez. Jan Kozaczka, absolwenci i uczniowie: Romuald Kulig, Franciszek Lechowicz, por. rez. Tadeusz Skalski, Mieczysław Bodurek, Zbigniew Marfiak, Stanisław Zając, Jan Pawluśkiewicz, Zbigniew Kaszycki, Józef Olas, Stanisław Sowiński, Jan Zachemski, Jakub Zachemski.

Słuchacze wykładu poznali życiorysy niżej wymienionych:
Ludwik Kaszycki, wybitny matematyk, uczył w Gimnazjum od 1932 r. matematyki, chemii, fizyki, geografii. Prowadził gabinet fizyczno-chemiczny i Koło Ligi Ochrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej. 1 maja 1940 r. został aresztowany z synem Zbigniewem. Z Auschwitz Ludwik Kaszycki został wywieziony z Romualdem Kuligiem do Sonnenstein, gdzie zamordowano ich przez zagazowanie. Zbigniewa Kaszyckiego wywieziono 10.10.1941 r. na roboty, przeżył i po wojnie był nauczycielem w Jeleniej Górze.

Por. rezerwy Jan Kozaczka przed I wojną światową działał w Związku Strzeleckim, po 1.11.1918 r. walczył w 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, uczestniczył w wyprawie kijowskiej.
W latach 1925/26-1929/30 prowadził hufiec szkolny nowotarskiego gimnazjum, a w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim prowadził prace ręczne i hufiec; członek komisji rewizyjnej w oddziale powiatowym ZNP (1932). Posiadał odznaczenia: Krzyż Walecznych, Medal Niepodległości, Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921; Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości; Srebrny Medal za Długoletnią Służbę, Odznakę Związku Oficerów Rezerwy II RP. Aresztowany 6.05.1940 r. na lekcji w szkole. Został zamordowany 1.04.1942 r.

Mieczysław Bodurek, syn Stanisława, profesora gimnazjum. We wrześniu 1939 r. wyniósł i ukrył broń ze składu gimnazjalnego Przysposobienia Wojskowego. 5.05.1940 r. został wzięty jako zakładnik do więzienia „Palace”, zmarł w obozie 26.09.1940 r. prawdopodobnie na obustronne zapalenie płuc.

Stanisław Sowiński, uczeń gimnazjum w latach 1924- 1928 r. był przewieziony z Auschwitz do obozu Neuengamme koło Hamburga, skąd w tzw. Marszu Śmierci ewakuowany na statek, który został zbombardowany i zatopiony 3.05.1945 r. w Zatoce Lubeckiej.

Jan Zachemski, syn dyrektora Gimnazjum Jakuba Zachemskiego. Został aresztowany 3.05.1940 r. z bratem Jakubem w Krakowie. Po zwolnieniu z obozu działał w konspiracji. Aresztowany 1.10.1944 r., więzień KL Flossenbürg nr 27647, przebywał w miejscu pracy niewolniczej Langenfeld, zginął 1945 r. w Auerbach w czasie nalotu bombowców brytyjskich.

Jakub Zachemski świadectwo dojrzałości otrzymał w 1927 r. Był prawnikiem i pracował jako urzędnik Banku Polskiego w Łucku, był członkiem Ogniska Związku Podhalan im. Gen. A. Galicy w Horochowie na Wołyniu. Prawdopodobnie zginął 20.09.1940 r.

Wykład ilustrowany był fotografiami i wspomnieniami świadków dramatycznych wydarzeń. Zapraszamy we wrześniu na następny wykład, którego tematem będzie udział profesorów i uczniów nowotarskiego Gimnazjum w Kampanii Wrześniowej 1939 r.

Joanna Voit, Muzeum Podhalańskie