Kadrówka 1914-2015

Kadrówka 1914-2015 - wystawa od 8 listopada – 5 grudnia 2015 r.
Rabka-Zdrój, Galeria „Pod Aniołem” ul. Parkowa 5

Wystawa Kadrówka 1914-2015 ze zbiorów Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, prezentuje fotografie i dokumenty, obrazujące tworzenie Pierwszej Kompanii Kadrowej Legionów Józefa Piłsudskiego, rolę idei Marszu Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej w okresie międzywojennym, a także walkę o kultywowanie jej pamięci w trudnych latach po II wojnie światowej.

---
Krótki epizod kilkunastu dni legionowej epopei z początku sierpnia 1914 roku – urósł do rangi symbolu. Historia nadała mu znaczenie jednego z milowych kroków w drodze do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. To nie przypadek, że grupa półtorej setki marzycieli, porwanych ideą swojego przywódcy, postanowiła wcielić w czyn własne marzenia. W dziejach narodów takich fantastów było, ba, jest wielu. Jednak Ci, którzy w 1914 roku wyruszyli z krakowskich Oleandrów, urzeczywistnili swój sen, a to już jest czyn wyjątkowy, rzadko notowany w annałach….

Wymarsz o świcie 6 sierpnia 1914 r. garstki zapaleńców, którzy sen zamierzali przekuć w czyn, zainspirował ówczesne i następne pokolenia – od roku 1924, na pamiątkę tamtych wydarzeń, szedł z Krakowa symboliczny Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej. Jego uczestnicy – żołnierze, marynarze, skauci – nadali mu charakter zawodów sportowych, budując nowy model wychowania młodzieży, poprzez sport połączony z tradycją niepodległościową. Rokrocznie, przez Ziemię Krakowską i Kielecką, maszerowały z piosenką, nieodłącznym elementem żołnierskiego życia, dumne oddziały – aż do wybuchu II Wojny Światowej.
Wraz z zakończeniem działań wojennych w 1945 roku, wszelka tradycja legionowa wraz z jej twórcą i przywódcą, Józefem Piłsudskim, była tępiona przez nowe komunistyczne władze Polski. Legiony i ich Komendanta odsunięto w niepamięć. Pod koniec lat siedemdziesiątych powrócono do myśli odtworzenia Marszu. Udało się to zrealizować podczas półtorarocznej chwili wolności, w sierpniu 1981 wyruszył wznowiony Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej. W stanie wojennym, mimo represji, nie dało się już zatrzymać marszu, który w owym czasie był nie tylko symbolem pamięci o wydarzeniach minionych – był również symbolem odradzającej się godności narodowej, tak potrzebnej w tamtych trudnych czasach. Każdego roku w sierpniu, pod czujnym okiem funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, wyruszał przywrócony Marsz Szlakiem I Kompani Kadrowej – z Oleandrów maszerowali nowi Strzelcy.
Ale Kadrówka to nie tylko idea i tradycja Marszu. Wystawa prezentuje materiał archiwalny - fotografie, dokumenty, odznaki legionowe - z wielu zbiorów. Zdjęcia, grafiki, plakaty - stanowią świadectwo czasów, kiedy rodziła się Niepodległa. Dzięki tamtym odważnym ludziom z roku 1914, którzy nie bali się podjąć wyzwania i tym, którzy do roku 1918 dzielnie walczyli na wielu frontach Europy, a potem w 1920 bronili młodej Ojczyzny, dzięki tym, którzy przez lata kultywowali patriotyczną ideę legionową i tym, którzy robią to teraz, budząc nasza pamięć lub wręcz odkrywając nieznane karty Historii - możemy spokojnie patrzeć w przyszłość.
Wystawa zrealizowana została w ramach projektu: „100-lecie czynu niepodległościowego. Legiony polskie w fotografii, narodziny polskiego reportażu wojennego”.

Andrzej Rybicki Kurator Wystawy