Simon Rattle dyryguje symfoniami Beethovena - retransmisja z Filharmonii Berlińskiej

28 marca 2016 roku o godzinie 17:30 w Naszym Kinie Oświęcimskiego Centrum Kultury odbędzie się retransmisja koncertu, z cyklu The Berliner Philharmoniker Live in Cinemas, zarejestrowanego 15 października 2015 roku w Berlinie, w wykonaniu Filharmoników Berlińskich pod dyrekcją Sir Simona Rattle’a, pt. "Simon Rattle dyryguje symfoniami Beethovena".

Orkiestra Filharmoników Berlińskich powstała w 1882 roku w wyniku buntu części muzyków berlińskiej orkiestry legniczanina Benjamina Bilse, grającej głównie repertuar popularno-rozrywkowy. Nowa orkiestra w 1887 roku przyjęła nazwę Berliner Philharmoniker i z powodzeniem zaczęła koncertować, stanowiąc liczącą się konkurencję dla bardziej wówczas cenionych kapel z Wiednia i Lipska. Historię zespołu kształtowali wybitni dyrygenci, tacy jak: Hans von Bülow, Wilhelm Furtwängler, Herbert von Karajan, Claudio Abbado, a obecnie Sir Simon Rattle. Orkiestra słynie z perfekcyjnych wykonań i nagrań, dokonywanych głównie dla Deutsche Grammophon. Wykonania zespołu charakteryzują się wirtuozerią i perfekcyjnością. Filharmonicy Berlińscy uznawani są za jedną z najwybitniejszych orkiestr symfonicznych na świecie. Prestiżowy brytyjski magazyn "Gramophone" umieścił ten zespół w światowej "wielkiej piątce".

Sir Simon Rattle - po debiucie z Berliner Philharmoniker w 1987 roku - objął stanowisko głównego dyrygenta tej orkiestry w 2002 roku. W ten sposób przejął dziedzictwo, które jest nie tylko wymagające, ale które obliguje także do utrzymania delikatnej równowagi tradycji i innowacji w funkcjonowaniu tego niezwykłego zespołu. Rattle jest znanym interpretatorem Mahlera i kompozytorów drugiej szkoły wiedeńskiej (Berg, Webern, Schönberg), podobnie jak jego bezpośredni poprzednik na tym stanowisku – nieżyjący już Claudio Abbado. Sir Simon kontynuuje również żelazny repertuar ery Herberta von Karajana, z kreacjami wielkich dzieł klasycznych i romantycznych. Muzyk urodził się w Liverpoolu, studiował w Royal Academy of Music w Londynie. Karierę zaczynał jako asystent dyrygenta Symphony Orchestra w Bournemouth. W 1977 roku zadebiutował w Glyndebourne, rozpoczął również współpracę z najlepszymi scenami operowymi Europy, m.in.: Royal Opera House Covent Garden w Londynie, De Nederlandse Opera w Amsterdamie. W latach 90. piastował stanowisko dyrektora muzycznego Birmingham Orchestra, a jednocześnie pierwszego dyrygenta gościnnego Los Angeles Philharmonic Orchestra. Po raz pierwszy dyrygował Berlińczykami w 1987 roku – była to VI symfonia Gustawa Mahlera. W 2002 roku nagrał komplet symfonii Beethovena z Filharmonikami Wiedeńskimi i połączył siły z Alfredem Brendelem, aby nagrać zestaw koncertów fortepianowych Beethovena. Od października 1992 roku jest głównym dyrygentem gościnnym Orkiestry Wieku Oświecenia i doradcą artystycznym The Birmingham Contemporary Music Group. Wielki admirator i popularyzator muzyki Karola Szymanowskiego.

Koncertowi będzie towarzyszył pokaz filmu dokumentalnego obrazującego historię prezentacji twórczości Beethovena przez Filharmoników Berlińskich od 1914 roku. Tak zwane Beethovenowskie cykle stały się wyjątkową i niezwykłą tradycją Filharmoników. Każdy z kolejnych szefów orkiestry realizował tę ideę na swój sposób. Film prezentuje najnowsze dokonania Sir Simona Rattle’a.

program koncertu:

Ludwig van Beethoven (1770–1827)

IV Symfonia B-dur op. 60
Adagio – Allegro vivace – Adagio – Allegro vivace – Allegro ma non troppo

VII Symfonia A-dur op. 92
Vivace – Allegretto – Assai meno presto – Finale. Allegro con brio

Jeszcze w rodzinnym Bonn Beethoven nosił się z zamiarem napisania symfonii. Ale dopiero osiedliwszy się na stałe w Wiedniu, przystąpił do realizacji swego planu. Nie wiadomo jednak jak i kiedy powstała pierwsza symfonia, ponieważ nie zachował się ani manuskrypt, ani żadne szkice.

Więcej szczęścia miały kolejne dzieła symfoniczne Beethovena. IV Symfonia została po raz pierwszy wykonana w 1807 roku, rękopis zaś nosi datę o rok wcześniejszą. Dzieło zebrało różnorodne recenzje od wyśmiewających je uwag młodego Carla Marii Webera, aż po romantyczne uniesienia Roberta Schumanna, który nazwał je "smukłą dziewczyną grecką pomiędzy olbrzymami północnego kraju". Ta symfonia Beethovena, w odróżnieniu od pozostałych ośmiu, jest nacechowana gracją i lekkością, nie zawiera tez żadnego programu, nie opowiada żadnej historii, nie wyraża żadnych idei filozoficznych. Kontrastowy posępny wstęp nie zapowiada pogodnego, miejscami tanecznego dzieła.

W VII Symonii różni interpretatorzy widzieli najrozmaitsze znaczenia. Wagner nazywał ją "apoteozą tańca", hymnem na cześć Dionizosa. Zarówno rytmy taneczne, jaki i elementy klasyczne są w niej mocno obecne. Fragmenty radosne przeplatają się z bardziej dostojnymi, jak w III części, której majestatyczne trio było ponoć oparte na motywach staroaustriackiej pieśni odpustowej. Dzieło wieńczy szalony, ekstatycznie wesoły finał, przywodzący na myśl tańce i bachanalia dionizyjskie.

Filharmonicy Berlińscy są pionierami w globalnych transmisjach i retransmisjach koncertów symfonicznych. Ich "wirtualne" występy realizowane są w technologii Digital Concert Hall (Cyfrowa Sala Koncertowa). The Berliner Philharmoniker’s Digital Concert Hall to internetowa platforma audio-wideo Filharmonii Berlińskiej, na której w trakcie sezonu można posłuchać i obejrzeć około 40 koncertów w jakości HD & DD Surround. Platformę tę, od czasu jej powstania w 2008 roku, wspiera Deutsche Bank. O techniczną stronę Cyfrowej Sali Koncertowej dba firma Sony. Od 2010 roku wybrane realizacje Cyfrowej Sali Koncertowej transmitowane są do kin na całym świecie.

czas trwania: 140 minut z przerwą

bilety: 30 zł (normalny), 25 zł (ulgowy), 20 zł (z Oświęcimską Kartą Rodziny i Oświęcimską Kartą Seniora)

źródło: Oświęcimskie Centrum Kultury