MOCAK i dwie nowe wystawy (zdjęcia)

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie prezentuje dwie wystawy: Jonasz Stern, Krajobraz po Zagładzie | Landscape after the Holocaust Polska oraz Izrael | Poland – Israel.

Prezentowane są także dzieła z Kolekcji MOCAK-u znajdujących się w przestrzeni wokół Muzeum: Leopold Kessler, „Surrogate City Bike Station / MOCAK 2015”, Leszek Lewandowski, „Fontanna”, Dorota Nieznalska, „Dar Gdańska dla Krakowa” i Łukasz Surowiec, „Berlin-Birkenau”.

W sali audiowizualnej Muzeum obejrzeć można film Doroty Nieznalskiej „Zaczęło się w Gdańsku” (2017), który stanowi dopełnienie pracy „Dar Gdańska dla Krakowa”.

Kilka słów o tych wystawach:

Jonasz Stern swoim życiem i twórczością odcisnął się na historii sztuki polskiej XX wieku. Przed wojną był członkiem I Grupy Krakowskiej, a w 1957 roku współzałożycielem II Grupy Krakowskiej, do której należeli między innymi Maria Jarema i Tadeusz Kantor. Były to dwie najważniejsze formacje artystyczne w Polsce.

Grupa przedwojenna eksperymentowała z formą i manifestowała swoje lewicowe poglądy. Większość jej członków należała do Komunistycznej Partii Polski. Jonasz Stern był za swe przekonania przetrzymywany w obozie dla więźniów politycznych w Berezie Kartuskiej.

Po wybuchu II wojny światowej Stern uciekł z Krakowa do Lwowa. Obrazy pozostawione w pracowni zaginęły. Z ważnych zachował się jedynie „Akt” z 1935 roku, znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Po zajęciu Lwowa przez Niemców Jonasz Stern – jako Polak pochodzenia żydowskiego – został zamknięty w getcie. 1 czerwca 1943 roku znalazł się w grupie przeznaczonej na rozstrzelanie. Udało mu się uniknąć kuli i w nocy zbiec z miejsca egzekucji.

Dramatyczne doświadczenia wojenne odcisnęły piętno na jego myśleniu i sztuce. Ale nie było w nim cienia nienawiści czy goryczy. Stał się filozofem życia, przemijania i godności. W swoich asamblażach wyrażał to za pomocą prostych symboli: pomiętej tkaniny, szkieletów zwierząt, zwłaszcza ryb, piasku, kamieni, siatek i – wyjątkowo – fotografii. Dramatyzm jego obrazów jest całkowicie wolny od patosu. Stworzył świat abstrakcyjnych pejzaży pozostałych po świecie unicestwionym. Jednak te kompozycje nie są wyrazem rozpaczy za tym, co utracone. Jest w nich natomiast przesłanie dla żyjących, zobowiązujące do bardziej czujnego człowieczeństwa. Jonasz Stern ukazuje w swojej sztuce krajobraz po Zagładzie, którego potencjał estetyczny jest wyrazem nadziei na odrodzenie się wartości.

Wystawa towarzysząca Krakowskim Spotkaniom Artystycznym 2017 KONFIGURACJE. Malarstwo Rzeźba Rysunek.
Wystawa odbywa się w ramach obchodów stulecia awangardy w Polsce >> Rok Awangardy
Współorganizator wystawy: Zentrum für verfolgte Künste
Patron medialny: Radio Kraków

Wystawa w Galerii Re została zrealizowana we współpracy z dr Miri Segal – dyrektorem studiów magisterskich na Wydziale Sztuki Hamidrasha Beit Berl College w Kefar Sawa w Izraelu – w ramach programu tych studiów. W trakcie trwających pół roku zajęć o charakterze warsztatowym ich uczestnicy pracowali nad projektem dla MOCAK-u z wybranym przez Miri Segal kuratorem, Maayan Sheleff. Ograniczenia budżetowe oraz odległość geograficzna dzieląca Polskę i Izrael spowodowały, że przywiezienie do Krakowa większych obiektów czy przyjazd studentów do MOCAK-u nie byłyby możliwe. W rezultacie postanowili oni zaprezentować swoje dzieła w formie filmu, zatytułowanego „Zdalny podgląd”, będącego jednocześnie dokumentacją z montażu wymyślonej wystawy, która nie mogła powstać. W wideo, zrealizowanym i reżyserowanym przez Miri Segal, pokazali obrazy, fotografie, tkaninę artystyczną, teatrzyk kukiełkowy, animacje i performanse. Projekcję uzupełniono o lekkie, łatwe do przewiezienia obiekty i w ten sposób każdy artysta, lub duet artystyczny, reprezentowany w filmie pokazuje w Krakowie jeden przedmiot.

Prace można podzielić na dwie, bardzo odmienne grupy tematyczne. Dla pierwszej punkt odniesienia stanowi kontekst społeczny, w którym funkcjonuje artysta, druga to dzieła związane z historią Izraela oraz kontekstem geopolitycznym tego kraju. Istotnym źródłem inspiracji były w tym przypadku dzieje budynku mieszczącego obecnie Galerię Re. W czasie II wojny światowej był on portiernią Fabryki Schindlera – miejscem, przez które więźniowie przechodzili dwa razy dziennie: rano, w drodze do pracy, i wieczorem, gdy wracali do obozu w Płaszowie.

Wszystkie pokazywane prace można odczytać jako nawiązanie do jednej z funkcji Galerii Re, która jest jednocześnie przestrzenią promocji wybranych dzieł studentów kierunków artystycznych i świadkiem historii.

Artyści: Anton Avramov, Guy Aon, Shulamit Bialy, Bezalel Ben Chaim, Ronit Citri, Alina Dekel, Karin Dolin, Nurit Gal, Carmit Hassine, Sima Kirschner, Gadi Kozich, Chana Manhaimer, Lilah Markman, Roni Oren, Jacqueline Pearl, Avner Pinchover, Moshe Roas, Dafna Talmon


Tomasz Cichocki i materiały prasowe MOCAKu