83. rocznica powstania 
Polskiego Państwa Podziemnego

Polskie Państwo Podziemne było ewenementem na skalę światową. Ta konspiracyjna organizacja militarna powstała 27 września 1939 r., kiedy w okupowanej przez Niemców Warszawie gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz utworzył wraz z grupą oficerów Wojska Polskiego Służbę Zwycięstwu Polski – mającą kontynuować walkę z obu okupantami.

Dla upamiętnienia 83. rocznicy tamtych wydarzeń prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, wojewoda małopolski Łukasz Kmita oraz prezes Małopolskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Grzegorz Surdy zorganizowali uroczystość poświęconą pamięci żołnierzy i cywilów tworzących tajne struktury państwa polskiego w czasie II wojny światowej.

Uroczystość odbyła się przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Matejki w Krakowie. Po odegraniu hymnu i podniesieniu flagi na maszt organizatorzy uroczystości wygłosili przemówienia. Następnie odczytany został Apel Pamięci i wystrzelona została salwa honorowa. Na koniec delegacje złożyły kwiaty.

– Nasze myśli nie pozwalają zapomnieć o heroicznej miłości do Ojczyzny, która pozwalała Polskiemu Narodowi przetrwać największe mroki okupacji niemieckiej i sowieckiej. (…) Dziś, w 83. rocznicę powstania Służby Zwycięstwu Polski w naszych myślach przywołujemy w sposób szczególny Polskie Państwo Podziemne. W tym imponującym dziele chcemy widzieć nie tylko prawdziwy fenomen na skalę światową, ale przede wszystkim wyraźny dowód na to, jak cennym skarbem jest dla Polaków wolność, jak istotna jest suwerenność i jak fundamentalna jest niepodległość. (…) Choć — dzięki Bogu — nie przychodzi nam żyć w tak trudnych czasach, trzeba nam pamiętać, że jesteśmy zaproszeni do troski o Ojczyznę. Poprzez naszą codzienną służbę Rzeczypospolitej spłacamy dług wdzięczności wobec wszystkich twórców i działaczy Polskiego Państwa Podziemnego. Mamy bowiem świadomość, że w ich trudzie i poświęceniu odbija się zorza naszej wolności – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

– Gdy 83 lata temu powstawała konspiracyjna armia polska, najpierw Służba Zwycięstwu Polski, następnie Związek Walki Zbrojnej i Armia Krajowa (…) była to świadomość prowadzenia walki wojskowej, militarnej i zbrojnej, ale też konieczność dbania o administrację cywilną podziemnego państwa i w końcu pielęgnowania tożsamości, historii i języka tych, którzy muszą wiedzieć o co się bić. I dlaczego warto bić się o niepodległą Rzeczpospolitą. Takie było Polskie Państwo Podziemne. Była to Polska walcząca i największa podziemna armia świata. Była to Polska kształcąca najmłodszych i tych starszych. Była to Polska karząca zdrajców i okupantów. I Polska administrująca podziemnym państwem. Fenomen na skalę całego świata. Ale „walka o wolność, gdy się raz zaczyna, z krwią ojca, spada dziedzictwem na syna”. Polska walcząca zostawiła nam też swój testament, który powstawał także tutaj w Krakowie, w roku 1945. W tym testamencie przeczytamy, że na skutek postawy polskiego narodu w czasie II wojny światowej, Polacy i Polska ma niezaprzeczalne prawo do szacunku. Ale ten szacunek jest też brzemieniem, jakie nosi polski naród jako symbol niezłomności, przywiązania do sojuszów, państwa, które ukochało wolność i przywiązania do demokracji – mówił prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.

Kilka słów o władzach Polskiego Państwa Podziemnego napisał ppłk adw. Ryszard Łada-Brodowski – żołnierz AK, prezes honorowy Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i przewodniczący Małopolskiej Wojewódzkiej Rady Kombatantów. Jego przesłanie odczytał prezes Okręgu Małopolska ŚZŻAK Grzegorz Surdy.

– 16 członków władz Polskiego Państwa Podziemnego zostało oskarżonych i sądzonych w Moskwie. Są to tragiczne fakty w historii Polski. Polskie Państwo Podziemne to jednak także wzór i jedyny przykład tworzenia pod okupacją struktur działających jak organy państwowe. (…) Rosja, zarówno carska, jak i sowiecka była więzieniem narodów, również własnego narodu. Niszczyła Polskie Państwo Podziemne, gdyż nie znosiła wolności w niewoli, a taką wolnością było właśnie Polskie Państwo Podziemne – napisał ppłk Ryszard Łada-Brodowski.


Tarnów również pamięta

W związku z dzisiejszą rocznicą także w Tarnowie odbyły się uroczystości upamiętniające wydarzenia sprzed 83 lat. Zostały one połączone ze świętem patrona XVI Liceum Ogólnokształcącego w Tarnowie, jakim od 2009 r. jest Armia Krajowa, oraz ślubowaniem klas pierwszych. W wydarzeniu uczestniczył I wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz, który złożył kwiaty i światło pamięci przy tarnowskim Grobie Nieznanego Żołnierza.

W przeddzień oficjalnych uroczystości uczniowie szkół podstawowych (klasy 7-8) i ponadpodstawowych z Tarnowa i powiatu tarnowskiego wzięli udział w mobilnej grze miejskiej pn. „Polskie Państwo Podziemne”. Gra oparta była na historii Polskiego Państwa Podziemnego oraz konspiracji niepodległościowej na Ziemi Tarnowskiej w latach 1939-1945. 10-osobowe drużyny pod opieką nauczycieli poruszały się po określonych trasach, rozwiązując po drodze zagadki dotyczące Polskiego Państwa Podziemnego.

źródło: Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie