KL Plaszow - trudny dialog o dziedzictwie

Obecnie realizowany pomysł na zagospodarowanie terenu byłego obozu koncentracyjnego w Krakowie wzbudza obawy o jego wpływ środowiskowy i społeczny. Aby przełamać impas, żydowska organizacja FestivALT działająca na Pogórzu zaprasza do udziału w dyskusjach na temat przyszłości KL Plaszow podczas konferencji „Zielone Upamiętnianie.

Wyzwania trudnego dziedzictwa”. Celem wydarzenia jest promowanie nowych strategii upamiętniania miejsc trudnego dziedzictwa. Osiągnąć to można za pomocą idei zielonych upamiętnień, pozwalającej na tworzenie miejsc pamięci, które mogą pozytywnie oddziaływać na planetę i ludzi.

Co robić z miejscami trudnego dziedzictwa?
Jak - i czy w ogóle - powinny się zmieniać? Jak zachować pamięć i stworzyć przestrzeń przyjazną środowisku i społeczności? Z tymi pytaniami mierzą się organizatorzy_ki FestivALTu, jedynej organizacji żydowskiej działającej na Podgórzu, dzielnicy, w której znajduje się były obóz koncentracyjny KL Plaszow. To miejsce i jego historia są inspiracją do organizacji konferencji „Zielone Upamiętnianie. Wyzwania trudnego dziedzictwa”.

Jak zadbać o pamięć i planetę?
Sposób, w jaki upamiętniamy przeszłość, jest wypadkową sytuacji społecznej współczesnej osobom podejmującym inicjatywy upamiętniające. — Jednym z kontekstów, od którego nie możemy uciec, jest kryzys klimatyczny. Kurczące się zasoby naturalne czy inne spojrzenie na zamieszkiwane przez nas miasta wpływają na to, jak myślimy o upamiętnianiu. Jeśli możemy zrobić coś, co wspiera środowisko, a nie je degraduje, to takie właśnie rozwiązania powinniśmy stosować i rozwijać w służbie pamięci — mówi Aleksandra Janus, naukowczyni zajmująca się pamięcią i strategiami upamiętniania, współpracująca z FestivALTem.

— Zajmujemy się zielonymi upamiętnieniami w kontekście miejsc naznaczonych historią tragiczną określanych jako trudne dziedzictwo. Chcemy na nie patrzeć w sposób nieoczywisty, uwzględniający potrzeby społeczności lokalnych, jak i kontekst środowiskowy — tłumaczy Magda Rubenfeld Koralewska, jedna z organizatorek wydarzenia z ramienia FestivALTu. Takie rozwiązania często wychodzą naprzeciw potrzebom lokalnych społeczności, pozwalając godzić wiele punktów widzenia. Sprzyjają dialogowi i stwarzają przestrzeń, w której mieszkańcy mogą być także kustoszami lokalnej pamięci.

Jak wdrażać takie rozwiązania?
Organizowane jesienią spotkania będą próbą zebrania wszystkich zainteresowanych KL Plaszów grup przy wspólnym stole. — Teren poobozowy niesie ze sobą potencjał zbudowania unikalnego upamiętnienia, godzącego rozmaite funkcje, wpisane także w jego historię. Zależy nam na tym, aby znaleźć punkty wspólne i stworzyć upamiętnienie wykorzystujące potencjał tego miejsca, w zgodzie z potrzebami mieszkańców — tłumaczy Magda Rubenfeld Koralewska.
W dniach 6-8 listopada odbędzie się konferencja „Zielone Upamiętnianie. Wyzwania trudnego dziedzictwa” współtworzona przez FestivALT wraz z Ośrodkiem Badań nad Kulturami Pamięci Uniwersytetu Jagiellońskiego, do której zaproszono przedstawicieli_ki Muzeum KL Plaszow. Jej celem jest zainicjowanie debaty publicznej nt. zielonych upamiętnień i ich roli w komemoracji miejsc trudnego dziedzictwa. Pierwszego dnia zaplanowano debatę z akademikami_czkami, przedstawicielami_kami Muzeum, Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy Żydowskich w Polsce oraz architektami_kami. Stworzony zostanie także tzw. okrągły stół, przy którym po raz pierwszy do rozmowy o postulatach mieszkańców usiądą strony będące do tej pory w konflikcie wokół upamiętnienia. Propozycje zostaną przedyskutowane z praktykami_czkami i specjalistami_kami z dziedziny architektury, prawa żydowskiego, trudnego dziedzictwa i muzealnictwa. Drugiego dnia zorganizowane zostaną interdyscyplinarne warsztaty architektoniczne dla studentów_ek, służące zwróceniu ich uwagi na to, jak projektować zielone upamiętnienia, jak pracować z miejscami trudnego dziedzictwa i jaką rolę w tych działaniach odgrywa prawo żydowskie.

Program: https://nedipa.eu/event/zielone-upamietnianie-wyzwania-trudnego-dziedzictwa/

źródło: mat. prasowe FestivALT