Uroczyste wręczenie "godeł szalayowskich"

W czwartek 29 grudnia w Muzeum Pienińskim w Szlachtowej odbyło się uroczyste wręczenie kilkunastu nowych „godeł szalayowskich”, z których słynie Szczawnica.

Uroczystość została poprzedzona, krótkim wykładem poświęconym historii powstania drewnianych „herbów”, który wygłosiła Marta Słowik historyk w muzeum.

Owe „godła” to osobliwość góralskich domów w Szczawnicy. Miejscowa tradycja przypisuje pomysł jak i pierwotne wykonanie samemu Józefowi Szalayowi stąd określenie „godła szalayowskie”. W XIX wieku ilość przyjeżdżających gości kąpielowych rosła o wiele szybciej niż budowa zakładowych willi z pokojami dla kuracjuszy. Goście możniejsi zamieszkiwali wille zakładowe, natomiast pozostali szukali kwater pośród góralskich domostw. Jednakże nie każdy góral mógł wynajmować izbę. Warunkiem było przeszklenie okien, wprawienie podłogi i przede wszystkim wyprowadzenie komina ponad dach. Wówczas Józef Szalay „nagradzał” takie domostwo drewnianą, malowaną tablicą. „Godła oznaczają, że się wynajmuje” – informował Szalay. Wieszaniu godeł nadawano uroczystą oprawę. Korzystając ze źródeł historycznych, które zostały z czasów Józefa Szalaya, można stwierdzić, że na szczawnickich domach wisiało około 105 godeł. Są to jednak dane szacunkowe. Wiele z tablic przepadło bezpowrotnie. Dziś najstarsze zachowane tablice wiszą na ekspozycji w Muzeum Pienińskim, a pozostałe, częściowo odtworzone, zawieszone są na szczawnickich domach tworząc niepowtarzalny „Szlak Godeł Szalayowskich”.



Pomysłodawcami uroczystości jest Centrum Kultury, Sportu i Promocji w Szczawnicy, a autorką nowych tablic jest Gabriela Słowik. 




jd / Muzeum Pienińskie