Józef Kuraś „Ogień” upamiętniony srebrną monetą NBP

Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu nową monetę kolekcjonerską z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”.

Narodowy Bank Polski poinformował, że od jutra będzie dostępna w sprzedaży nowa moneta kolekcjonerska z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” – Józef Kuraś „Ogień”. Srebrna moneta o nominale 10 zł zostanie wyemitowana w nakładzie do 10 000 sztuk i będzie można ją nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP i w sklepie internetowym Kolekcjoner w cenie 200 zł. Moneta upamiętnia Józefa Kurasia, żołnierza Armii Krajowej; jest wykonana ze srebra o próbie Ag 925, ma średnicę 32 milimetry i masę 14,14 grama.

Narodowy Bank Polski przygotował Wystawę „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”, która umożliwi zapoznanie się z wizerunkami żołnierzy upamiętnionych na monetach tej serii. Wystawa będzie dostępna od 15 marca w Oddziałach Okręgowych NBP. Mieszkańcy Mazowsza będą mogli ją obejrzeć od 23 marca w Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce.


Józef Kuraś („Ogień”, „Orzeł”) urodził się 23 października 1915 r. w Waksmundzie koło Nowego Targu. W 1934 r. został członkiem Stronnictwa Ludowego. Powołany do wojska w 1936 r. służył w Sanoku i Słobodce koło Wilna. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w szeregach 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Po nieudanej próbie przedostania się do Francji wrócił do Waksmundu. W listopadzie 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. Był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej i Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz oddziału egzekucyjnego Powiatowej Delegatury Rządu RP w Nowym Targu. W czerwcu 1943 r. w odwecie za egzekucję dokonaną przez oddział Kurasia na dwóch policjantach będących agentami Gestapo Niemcy zamordowali jego żonę, dwuipółletniego syna i ojca. Ciała zamordowanych i rodzinny dom Kurasia spalono. To wówczas Józef Kuraś przyjął pseudonim „Ogień”.

Na początku 1945 r. Kuraś uczestniczył w tworzeniu struktur Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa w Nowym Targu, realizując zalecenia kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka Stronnictwa Ludowego, dotyczące przejmowania władzy na terenach wyzwolonych przez Sowietów. Kiedy okazało się, że wizja ta jest nierealna, Kuraś utworzył zgrupowanie partyzanckie „Błyskawica”. 13 kwietnia 1945 r. przeprowadził w górach odprawę swoich byłych podkomendnych, zapowiadając walkę przeciw Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich i przeciw komunistom. Toczył ją na Podhalu i w innych częściach województwa krakowskiego do 1947 r., w wielu miejscach stanowiąc w terenie realną władzę wojskową, a nawet polityczną – wobec słabości władzy komunistycznej.

Oddziały „Ognia” organizowały też akcje przeciwko Słowakom opowiadającym się za przyłączeniem polskich części Spiszu i Orawy do państwa słowackiego. Zgrupowanie „Błyskawica” miało znakomicie działający wywiad i cieszyło się poparciem społeczeństwa. 21 lutego 1947 r. otoczony przez oddziały UB i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego we wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem mjr „Ogień” próbował popełnić samobójstwo. Ranny zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu. Do dziś nie jest znane miejsce jego pochówku.

Na rewersie monety znajdują się wizerunki: Józefa Kurasia ps. „Ogień”, wstęgi w barwach Rzeczypospolitej Polskiej z symbolem Polski Walczącej, napis „Zachowali się jak trzeba” oraz lata urodzin i śmierci „Ognia”: 1915–1947.

Na awersie monety, poza obowiązkowymi elementami takimi jak nominał, napis „Rzeczpospolita Polska”, rok emisji i wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, widnieje grafika przedstawiająca rozerwane kraty więzienne.

W ramach, ukazującej się od 2017 roku, serii: „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”, ukazały się następujące monety:

• Żołnierze Niezłomni
• Danuta Siedzikówna „Inka”
• Witold Pilecki ps. „Witold”
• Feliks Selmanowicz „Zagończyk”
• Henryk Glapiński „Klinga”
• August Emil Fieldorf „Nil”
• Hieronim Dekutowski, „Zapora”
• Stanisław Kasznica „Wąsowski”
• Łukasz Ciepliński „Pług”
• 75. rocznica powołania Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
• Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”
• Kazimierz Kamieński „Huzar”
• Zdzisław Broński „Uskok”
• Antoni Żubryd „Zuch”
• Józef Kuraś „Ogień”

Kolejna emisja jest zaplanowana na 4 kwietnia 2023 r. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu srebrną monetę o nominale 10 zł „Stanisław Wojciechowski”.

źródło: mat. prasowy NBP