Wolną Warszawę chcieli mieć... Rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego (zdjęcia)

Dźwięk syren alarmowych przeszył powietrze dokładnie o godz. 17.00. Cała Polska zatrzymała się dzisiaj na symboliczną minutę w geście szacunku dla wydarzeń sprzed 80 lat. Taki sygnał rozbrzmiał także w Małopolsce. W Krakowie właśnie w ten sposób rozpoczęły się na placu J. Matejki uroczystości upamiętniające rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Ich organizatorami byli: wojewoda małopolski dr inż. Krzysztof Jan Klęczar, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr hab. Filip Musiał i prezes Zarządu Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Grzegorz Surdy.

Wśród zgromadzonych znaleźli się także m.in.: małopolscy parlamentarzyści,  przedstawiciele administracji samorządowej w województwie w tym m.in. marszałek województwa małopolskiego Łukasz Smółka i III zastępca prezydenta miasta Krakowa Stanisław Kracik, małopolska kurator oświaty dr Gabriela Olszowska, przedstawiciele korpusu konsularno-dyplomatycznego, dowódcy krakowskich jednostek wojskowych i komendanci służb mundurowych, a także przedstawiciele środowisk kombatanckich. 

Ramię w ramię, by stoczyć bój o wolność 

- Żołnierze AK i cywile. Inżynierowie, artyści, naukowcy. Także kobiety, młodzież, a nawet dzieci. Warszawiacy i ci, którzy znaleźli się w stolicy przypadkowo. 1 sierpnia 80 lat temu stanęli ramię w ramię, by stoczyć bój o wolność. Ich entuzjazm wyrażały chociażby słowa piosenek. W jednej z nich padają takie zdania: „Nie złamie wolnych żadna klęska, nie strwoży śmiałych krwawy trud, pójdziemy razem do zwycięstwa, gdy ramię w ramię stanie lud”. Szli z nadzieją na cud. Niejednokrotnie za oręż mieli jedynie swoją determinację zbudowaną na miłości do polskości. Każdego roku w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego składamy im hołd, pamiętając o ich poświęceniu i niosąc w sercach idee, którymi się kierowali – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar. 

Lekcja patriotyzmu przy Grobie Nieznanego Żołnierza

Przy Grobie Nieznanego Żołnierza na placu Matejki, miejscu upamiętniającym polskich żołnierzy poległych na polach bitewnych, odśpiewany został hymn Polski. Następnie podniesiono na maszt biało-czerwoną flagę i odczytano Apel Pamięci, a kompania honorowa Wojska Polskiego wykonała salwę honorową. Złożone zostały także okolicznościowe wieńce i wiązanki. 

Z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego okolicznościowy list do uczestników uroczystości skierował żołnierz Armii Krajowej honorowy prezes Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej ppłk adw. Ryszard Łada-Brodowski.

- Polacy nigdy nie godzili się na życie w niewoli, pod okupacją. Od upadku pierwszego powstania wolnościowego, jakim była Konfederacja Barska, przekazują ideę wolności jako testament duchowy w sztafecie pokoleń. (…) My, żołnierze Armii Krajowej, stanowiący pokolenie Kolumbów, przekazujemy następującym po nas pokoleniom Polaków umiłowanie Polski i jej wolności. Pragniemy, abyście nigdy nie utracili swej polskości i  jej znaków tożsamości, abyście przekazywali je swoim dzieciom, powtarzając za naszym poetą: „Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak Twój? Orzeł biały”.  Pokolenie Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej na tych wartościach się wychowało. Dzięki nim umiało służyć Polsce. Dzięki nim wy możecie dla niej pracować i jej bronić – przekazał ppłk adw. Ryszard Łada-Brodowski ps. „Bodzanta”. 

List odczytał prezes Zarządu Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy AK Grzegorz Surdy.

Tuż po zakończeniu uroczystości na placu J. Matejki zgromadzeni udali się do katedry na Wawelu, gdzie odprawiona została msza święta w intencji Ojczyzny i żołnierzy poległych za wolność. Eucharystii przewodniczył metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski. 

Iskra nadziei 

Szacuje się, że w Powstaniu Warszawskim śmierć poniosło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK. Krwawą ofiarę złożyła także ludność cywilna, zginęło od 150 tys. do 180 tys. osób. 

Zryw, planowany na kilka dni, trwał ostatecznie długie 63 dni. Walkę utrudniały braki broni i amunicji. To, co było w posiadaniu Powstańców, pozwalało na uzbrojenie zaledwie kilku tysięcy. Potrzeby były znacznie większe, bo sięgające dwudziestu tysięcy ludzi. Militarna porażka i wreszcie kapitulacja przyniosły w konsekwencji całkowite zniszczenie przez Niemców stolicy. Heroiczna walka stoczona przez Powstańców stała się dla Polaków iskrą nadziei na to, że Polska może i musi być niepodległa. 

- Powstanie Warszawskie obarczone było ogromnym ryzykiem. Rodziły się wątpliwości, czy się uda i czy wobec realnej przewagi wroga można osiągnąć wyznaczone cele. Ludzką niepewność przezwyciężyła ponadludzka wierność najwyższym wartościom. Wszelkie wątpliwości pokonała niewytłumaczalna siła i nieustępliwa determinacja, sięgające ponad granice ludzkiej wytrzymałości. Cześć i chwała Powstańcom Warszawskim! – podsumowuje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar. 

 

Źródło informacji historycznych: https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/aktualnosci/203840,Uroczystosci-w-80-rocznice-wybuchu-powstania-warszawskiego-Krakow-1-sierpnia-202.html, https://www.1944.pl/artykul/pobierz-spiewnik-powstanczych-piosenek,5192.html, Instytut Pamięci Narodowej 

źródło: Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie