Z Krzyszkowic do nowohuckiego skansenu

Zabytkowe zabudowania z końca XIX wieku stały przy zakopiance w miejscu, gdzie budowy jest dziś nowy węzeł drogowy. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przenosi je do powstającego nowohuckiego skansenu w Branicach.

Dom w Krzyszkowicach został zbudowany w 1890 r. w stylu krakowskim. Ściany powstały z belek uszczelnionych gliną, osadzonych na kamiennej podmurówce zbudowanej przede wszystkim z piaskowca. Czterospadowy dach wsparto na krokwiach. Szeroki na 11 m front domu był skierowany na południe. Chałupę przecina sień, po jej prawej stronie są pomieszczenia mieszkalne, a po lewej kuchnia i izba. W sieni jest też piec chlebowy. 
 
Przez wszystkie lata dom był własnością tej samej rodziny i służył jako budynek mieszkalny. Przetrwał Cesarsko-Królewską Monarchię Austro-Węgierską, II Rzeczpospolitą, walki obronne kampanii polskiej w 1939 r. i PRL. Do rejestru zabytków został wpisany w 1986 roku.
 
Jesienią i zimą został rozebrany, a wszystkie jego elementy skatalogowane i przygotowane do ponownego złożenia w nowym miejscu. 

Chałupa trafi do Nowej Huty, do skansenu w Branicach, który w przyszłości stanie się częścią większego przedsięwzięcia - Parku Edukacyjnego „Branice”. Upamiętni on dziedzictwo grupy etnograficznej Krakowiaków Zachodnich. Ten projekt realizowany jest przez spółkę Kraków Nowa Huta Przyszłości, która zajmuje się nadaniem nowych funkcji poprzemysłowym terenom wschodniej części Krakowa. 

Skansen docelowo będzie obejmował 11 zagród, karczmę, kościół oraz nowoczesny budynek ekspozycyjno-edukacyjny przeznaczony do organizacji warsztatów, wykładów i wystaw. Wszystko to stworzy układ dawnej podkrakowskiej wsi. 
Nowa lokalizacja dla chałupy w Krzyszkowicach to nie pierwsza tego rodzaju operacja w ostatnich latach. Przy okazji budowy tunelu pod Luboniem Małym na zakopiance Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przenosła tam już dom pisarza Jalu Kurka. 
 
Węzeł Krzyszkowice 
Nowy węzeł, dzięki tunelowi, który zbudowany będzie pod drogą krajową nr 7, pozwoli na bezpieczny wjazd z Krzyszkowic na zakopiankę w kierunku Krakowa i Myślenic. Będzie w nim również chodnik dla pieszych. Kierowcy jadący z Krakowa do Krzyszkowic będą zjeżdżać z zakopianki w prawo, a następnie przejeżdżać pod DK7. Dojadą wówczas nową drogą obok agencji pocztowej do przebiegającej przez wieś drogi powiatowej, prowadzącej do Sieprawia. Tą samą trasą, tyle że w przeciwnym kierunku, będą poruszać się pojazdy jadące z Krzyszkowic w kierunku Myślenic. 

Ruch z Myślenic do Krzyszkowic i z Krzyszkowic na zakopiankę w kierunku Krakowa będzie poprowadzony przebudowaną drogą powiatową. Poprawiony będzie zjazd i wjazd na DK7.  Prace potrwają do końca 2025 roku.

W okolicy przyszłego węzła, zakopianką przejeżdża codziennie prawie 40 tysięcy pojazdów. Te dane pochodzą z ostatniego Generalnego Pomiaru Ruchu, przeprowadzonego w latach 2020-2021. Dzięki budowie węzła i likwidacji lewoskrętów zdecydowanie poprawi się bezpieczeństwo w tym miejscu. W latach 2017-2021 doszło tutaj do 45 kolizji drogowych i 18 wypadków, w których zginęła jedna osoba, a 23 zostały ranne. 
 
 

źródło: GDDKiA