XXIII Forum Ekonomicznym w Krynicy-Zdroju: Recykling i odzysk energii z odpadów

Pod względem ilości odzyskiwanych odpadów komunalnych Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie. Reforma "śmieciowa" ma to zmienić, ale do zrobienia jest sporo. Wicemarszałek Wojciech Kozak w ostatnim dniu Forum Ekonomicznego w Krynicy - Zdroju poprowadził rozmowę o nowoczesnej gospodarce odpadami. "Odzysk" to jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed gminami i może im przynieść znaczne dochody.

Państwa członkowskie mają obowiązek dostosowania gospodarki odpadami do wysokich standardów unijnych. Komisja Europejska postawiła określone warunki na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Uczestnicy dyskusji zastanawiali się, czy samorządy stać na nowoczesne technologie w rozwiązywaniu problemu recyklingu odpadów i energii.

Wicemarszałek Wojciech Kozak rozpoczynając panel przypomniał o krokach milowych, które Polska już zrobiła, ale podkreślał również, że mamy ambitne cele, niełatwe do osiągnięcia. Wciąż prawie 90 procent polskich śmieci trafia na składowiska. Nowe prawo o gospodarce odpadami nakłada na gminy obowiązek ich segregowania. Z jednej strony jest to duże wyzwanie, a z drugiej wielka szansa na uporządkowanie jednego z ważniejszych elementów funkcjonowania gmin oraz możliwość zwiększenia dochodów. Do sukcesu potrzebne jest jednak w wielu wypadkach zmiana podejścia do tego problemu i zaangażowanie najnowocześniejszych technologii. Przykłady wielu państw pokazują, że jest to bardzo opłacalne.

Jerzy Ziaja, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Recyklingu, mówił o polskiej drodze do wprowadzenia reformy śmieciowej. Celem wieloletnich prac nad przygotowaniem odpowiednich przepisów było obciążenie kosztami tych, którzy produkują śmieci. Podawał dobry przykład Niemiec i Francji, które w latach 90 XX w. wprowadziły odpowiedzialność przedsiębiorcy - producenta za wprowadzone na rynek opakowania. To rozwiązanie sprawdziło się w wielu krajach. Polska poszła w innym kierunku, nakładając obowiązki zbierania i recyklingu odpadów na gminy. Nadal nie ma systemu, który odpowiednio mobilizowałby mieszkańców do segregowania śmieci.

Dla Polski szczególnie cenne są doświadczenia Hiszpańskie, która jest zbliżona wielkością do naszego kraju. W panelu uczestniczył Diego Martinez Julvez z Hiszpanii. Według danych kraj ten osiągnął 15 % poziom recyklingu - to wynik zbliżony do średniej europejskiej. Wprowadzono także recyklingową opłatę turystyczną. Największym problemem dla Hiszpanii jest zagospodarowanie elektrośmieci oraz ciągle zbyt duża produkcja odpadów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Hiszpania dobrze sobie radzi z wykorzystaniem nowoczesnych technologii w przetwarzaniu odpadów, choćby plazmowej klasyfikacji odpadów i wykorzystania ich do produkcji syntetycznego gazu. Pytany o fotowoltanikę odpowiadał, że przepisy obowiązujące w Hiszpanii raczej blokują produkcję energii odnawialnej. Nie ma też systemu dopłat i dotacji dla przedsiębiorców w tej dziedzinie.

Polska słabo wykorzystuje możliwości jakie daje partnerstwo publiczno - prywatne w zakresie finansowania gospodarki odpadami. Mówiła o tym Agnieszka Ferek z Baker&McKenzie. Taki model został wybranyw Poznaniu - tam do budowy i eksploatacji spalarni odpadów, co jest obowiązkiem gminy, został wybrany partner prywatny, uzyskując dochody z energii wytwarzanej podczas procesu spalania. To obniża koszty, które ponosi gmina.

Swoimi doświadczeniami podzielił się także Iwan Aleksiejewiec, dyrektor Narodowego projektu "Czyste Miasto" realizowanego na Ukrainie. Jak mówił, tylko 5 % śmieci było na Ukrainie poddawanych recyklingowi, pozostałe 95 % zalegało na składowiskach odpadów. A tych powstawało więcej i więcej. Żeby rozwiązać ten problem, rozpoczęto realizację projektu "Czyste Miasto". Do uczestnictwa wybrano 10 miast, decydując się na metodę biologiczno - mechanicznego przetwarzania odpadów. Za transport śmieci odpowiada gmina, za przetwarzanie - podmiot prywatny. To rozwiązanie się sprawdziło. Dodatkowo teraz przygotowywana jest ustawa wprowadzająca opłaty recyklingowe dla producentów opakowań.

Doświadczenia innych krajów stanowią dobry przykład dla Polski, która ma w tej dziedzinie spore zaległości. Wprowadzenie nowych przepisów w zakresie gospodarki odpadami to pierwszy krok na drodze przemiany.

opr. s/

źródło: UMWM, mat. prasowe