Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza na wystawę W nurcie historii. W 200 rocznicę śmierci Józefa Poniatowskiego

Ekspozycja, prezentowana w Pałacu Krzysztofory od 8 października do 10 listopada 2013 r., jest hołdem złożonym księciu Józefowi Poniatowskiemu (1763–1813). Uroczystości związane z otwarciem wystawy rozpoczną się 8 października 2013 r. o godz. 10.00 na placu Szczepańskim.

Zamierzeniem muzeum było jak najgodniejsze uczczenie pamięci polskiego bohatera narodowego z okazji przypadającej 19 października br. 200 rocznicy jego tragicznej śmierci w Bitwie Narodów pod Lipskiem. Ideą wystawy jest ponadto pokazanie i przypomnienie heroicznej śmierci księcia Poniatowskiego, która wpisuje się w romantyczny wzorzec umierania oraz odwołanie się do nieprzemijającej wartości jaką jest umiłowanie Ojczyzny.

Śmierć księcia Poniatowskiego w 1813 r. przyczyniła się do narodzin jego wielkiej legendy. Jako bohater narodowy stał się symbolem wierności i honoru, ideałem dla wielu pokoleń Polaków, szczególnie tych walczących o wolność Polski w XIX wieku, a także podczas I i II wojny światowej.

Na wystawie prezentowane są wizerunki i pamiątki związane z postacią księcia. Pochodzą one ze zbiorów: Muzeum – Zamku w Łańcucie, Fundacji Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Zamku Królewskiego na Wawelu, Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Będzie można zobaczyć na niej obrazy, akwarele, grafiki jak również pamiątki osobiste należące do księcia, m.in. tłok pieczętny księcia oraz parę sztućców, które wedle legendy używane były przez niego w Krakowie w 1809 r.

Wśród dziesiątek rycin dotyczących epoki I Cesarstwa i Księstwa Warszawskiego można znaleźć wiele wyobrażeń związanych z największym, polskim bohaterem napoleońskim. Najbardziej znanym przedstawieniem śmierci księcia Jozefa Poniatowskiego jest obraz H. Verneta, francuskiego malarza i grafika. Na wystawie pokazanych będzie kilkadziesiąt wizerunków księcia z wyobrażeniem jego śmierci a także tych, na których uwieczniono moment odnalezienia jego ciała. Autorami są m.in.: P.L. Debucourt , Jean-P-M Jazet, L. F. Charon, A. Raffe, L. F. Aubry, G. W. F. Müller.
Na wystawie zaprezentujemy, po raz pierwszy w Polsce, naszą pamiątkę narodową związana bezpośrednio z osobą księcia – jego siodło. To, na którym walczył i zginął pod Lipskiem. Zostało ono wypożyczone z lipskiego muzeum Forum 1813 będącego oddziałem Muzeum Historii Miasta. W związku z organizowanymi w Lipsku uroczystościami z okazji 200. rocznicy Bitwy Narodów ta ważna, dla nas, Polaków pamiątka jest pokazywana na wystawie tylko przez 7 dni (8-10.10.2013). Miejsce siodła na wystawie zajmie urna – specjalnie zaprojektowana na tę okoliczność – z ziemią z lipskiego cmentarza pobraną 16 października b. r. na którym spoczywało ciało księcia i prochy polskich żołnierzy.
Pragniemy tą wystawą zainspirować zwiedzających do stawiania pytań o stosunek współczesnych Polaków, a szczególnie młodego pokolenia, do kwestii patriotyzmu i heroicznej walki za Ojczyznę, aż po ofiarę życia i to złożoną na obcej ziemi. Stąd prócz ikonografii powstałej w XIX w. pokażemy na wystawie prace, których tematem jest bohaterska śmierć księcia w nurtach rzeki Elstery. Wykonane zostały one przez uczniów Zespołu Szkół Specjalnych nr 4 w Krakowie, a także przez młodzież z liceów plastycznych z terenu Polski.

Nasze muzeum jako „strażnik pamięci” wpisuje się tą wystawą w godne uhonorowanie księcia Jozefa Poniatowskiego w 200. rocznicę jego tragicznej i bohaterskiej śmierci. Wielkiego Polaka i patrioty który „Żył dla Polski, zginął zaś ratując cześć jej i chwałę, zginął, stwierdzając, iż był synem wielkiego i już odrodzonego narodu. I właśnie za ten zgon bohaterski jest pamięć Księcia Józefa Poniatowskiego każdemu sercu tak droga”.

Leszek J. Sibila, kurator wystawy

Na zdjęciu - Leroy (oraz wyd.), Paryż, Józef Poniatowski (1763-1813) - Odnalezienie ciała ks. Józefa, wł. Fundacja Książąt Czartoryskich

opr.s/