Wystawa prac Jana Jachymiaka - „Picassa z Tylmanowej”

W piątek, 12 września br. o godzinie 18.00 w Domu Ludowym im. J. Ćwiżewicza w Bukowinie Tatrzańskiej rozpocznie się wernisaż wystawy znanego w regionie malarza - Jana Jachymiaka.

Pod wpływem projektu „Redyk Karpacki 2013” namalował cykl obrazów „Brońcie pasterstwa”. Artysta, rodem z Tylmanowej, który z wielkim powodzeniem maluje techniką na szkle, przedstawi cykl sześćdziesięciu obrazów o pasterstwie zatytułowany „Dusza na dłoni”.

Wystawa czynna będzie tylko od 12 do 18 września br.

Jan Jachymiak urodził się 17 października.1930 r. w miejscowości Tylmanowa nad Dunajcem. Ukończył zakopiańską Szkołę Przemysłu Drzewnego oraz Uniwersytet w Chicago.

Od 1969 do 2000 roku mieszkał na stałe w USA. W ostatnim czasie coraz częściej przebywał w Polsce, by powrócić do Tylmanowej na stałe.

Pierwszy raz Jan Jachymiak pokazał swoje obrazy 60 lat temu w 1951 roku na wystawie w Nowym Sączu. Przed wyjazdem do USA, jego prace były wystawiane kilkadziesiąt razy w muzeach i galeriach Polski i Europy. Najwięcej obrazów artysty posiada Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem.

Dorobek artystyczny Jana Jachymiaka jest stosunkowo niewielki, ponieważ maluje okazjonalnie. Szkło oraz wodne farby, to materiały nietrwałe, dlatego obecnie artysta maluje na szkle sztucznym.

Dwa lata temu Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem zorganizowało pierwszą od 40 lat indywidualną wystawę Jana Jachymiaka w Polsce.

Jachymiak malowanie rozpoczął wcześnie, bo jeszcze w czasie okupacji. Wrodzoną iskierkę zainteresowań artystycznych rozdmuchały w nim obrazy ludowe, które zdobiły ściany izb, w których dorastał mały Jasiek w Tylmanowej nad Dunajcem. Obrazy zrabowali Niemcy. Być może właśnie tęsknota nad straconymi obrazkami, z którymi zżył się - sprawiała, że zaczął malować oraz rzeźbić trójwymiarowe świątki. W zespole uczniów prof. Miklaszewskiego w zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego zapoznał się z nowym zupełnie odmiennym typem obrazka na szkle: dekoracyjnie rozplanowanego i ornamentowanego ptaka.

Etap w pełni oryginalnej sztuki Jana Jachymiaka zapoczątkowały obrazy tematyczne związane z dawnymi wydarzeniami, które miały miejsce na Podhalu. Jachymiak zabłysnął własną koncepcją i legendarne sceny przedstawił w pełnej uroku niezwykłej atmosferze, które wytworzyć może tylko sztuka. Kolorystyka tych obrazów odbiega od konwencyjnych zestawień barwnych zarówno w obrazach dawnych jak i współczesnych.

Już we wczesnym okresie twórczości Jachymiaka wyróżnić można cechy charakterystyczne, które będą rozwijały się i potęgowały w późniejszym jego malarstwie: swoboda i różnorodność układu kompozycyjnego od schematów symetrycznych do równomiernego wypełniania płaszczyzny.

Dalsze prace Jachymiaka to trzy różniące się od siebie tematycznie zespoły:
- zbójnicki
- przedstawiający zajęcia
- inne obrazy

Zespół zbójnicki był najczęściej malowany być może dlatego, że sam pochodzi ze zbójnickich rodów Paluchów i Łazarczyków (obrazy "Zaloty" , "Zbójnicy").

Zespół przedstawiający pracę górali to obrazy "Młocka", "Obieranie owoców", "Ścinka drzewa", "Wieszanie bielizny".

Zespół ostatni jest niewątpliwie najbardziej dojrzały artystycznie i świadczący, że Jan Jachymiak równie swobodnie porusza się w świecie sztuki współczesnej, jak i dawnej ludowej, tu i tam zachowując swój odrębny styl ("Matka z dzieciątkiem", "Pani z pieskiem"). Dlatego też Jachymiak należał równocześnie do dwóch stowarzyszeń: Twórców Ludowych i Związku Plastyków.

W roku 1954 Jan Jachymiak namalował na szkle stacje Drogi Krzyżowej w Kaplicy Witkiewicza w Jaszczurówce. Jest jednym z twórców kościoła w Murzasichlu. Zdobił kilka restauracji zakopiańskich, w tym słynnego "Jędrusia" i Restaurant Polonais w Paryżu.

W tym czasie w Związku Podhalan prowadził szkolenia dla wszystkich, którzy chcieli poznać tajniki malowania na szkle.
O jego malarstwie nakręcono w 1958 roku krótkometrażowy film dokumentalny.

Fotografie jego obrazów zdobiły wiele stron czasopism, kalendarzy i książek np. tomik wierszy Hanki Nowobielskiej pt.: "Kukułecka". Pisano o nim wiersze np. poeta krakowski Jan Maria Gisges napisał wiersz pt.: "Czarna Madonna Jachymiaka". W roku 1968 poeta Stanisław Nędza-Kubiniec napisał 10 zwrotkowy wiersz o życiu i twórczości Jana Jachymiaka pt.: "Obrazki na szkle".

W 1971r. firma H. George Caspari, Inc. z Nowego Jorku wydała w nakładzie 250 tys. sztuk pocztówki z obrazami na szkle Jana Jachymiaka. Pocztówki można było kupić w sklepach artystycznych i galeriach na całym świecie.

W 2005 i w 2011 roku Muzeum Tatrzańskie zorganizowało indywidualne wystawy tego artysty.

W Stanach Zjednoczonych miał wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych. Najczęściej wystawiał swoje prace w Chicago gdzie mieszkał wiele lat..Obrazy na szkle Jachymiaka znajdują się w zbiorach: Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Muzeum w Linzu (Austria), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Paryżu (Francja) oraz w wielu kolekcjach prywatnych.

Jan Jachymiak wyszedł na spotkanie z Redykiem Karpackim w sierpniu 2013 roku na górę Błyszcz koło Tylmanowej. To spotkanie zaowocowało zbiorem kilkudziesięciu prac malarskich na temat pasterstwa. Będą one prezentowane właśnie na wystawie na Bukowinie Tatrzańskiej.

opr. Adam Kitkowski